niedziela, 22 lutego 2015

Kulminacje-Wiśniewski i inne

  Antologie opowiadań kojarzą mi się z nadmorskimi wakacjami, z dużymi żółtymi namiotami rozlokowanymi z najliczniej odwiedzanych kurortach, w których sprzedaje się tanie książki. Tanie oznacza tu najczęściej książki, które nie sprzedały się do tej pory, te, które gdzieś zalegały, stare, zapomniane, albo co gorsza, nigdy przez nikogo nie zauważone. Prawie zawsze udaje mi się upolować w takich miejscach zbiory opowiadań polskich autorów. Łączy je zazwyczaj temat (tak jak w przypadku "Kulminacji"), zbierają autorów, o których w ostatnich latach było głośno. Dlaczego zatem kupujemy kolejne książki Sowy, Witkiewicz, czy samego Wiśniewskiego, a nikt nie szaleje za opowiadaniami? Przecież to wspaniała, lekka i zazwyczaj zostająca z nami znacznie dłużej niż długa powieść forma!
  W "Kulminacjach" dzieje się naprawdę sporo. Spotyka się tu bowiem jeden ze wspanialszych polskich autorów-mężczyzna, Janusz Leon Wiśniewski i osiem kobiet, powiązanych w jakiś sposób ze słowem. Opowiadanie Wiśniewskiego jest uwerturą, dla opowiadań między innymi Pauliny Holtz (która zresztą jako jedyna z całej ósemki nie jest pisarką, a felietonistką), Izabeli Sowy, Magdaleny Witkiewicz (autorki powieści "Pierwsza na liście") czy Mariki Krajniewskiej (autorki opowiadań!). Dla każdej z osobna Wiśniewski napisał osobne opowiadanie, na które panie w dowolny sposób odpowiadają. Oznacza to kontynuację historii, spojrzenie na nią od strony innego bohatera, lub zupełnie luźną inspirację.
  Żeby rzetelnie ocenić wszystkie opowiadania, musiałabym zrecenzować każde z nich po kolei, zabrałabym jednak tym samym Czytelnikowi przyjemność odkrywania ich na własną rękę, dlatego nie zamierzam przytaczać tu historii opisanych w "Kulminacjach".
  Opowiadania Wiśniewskiego nie zaskakują. Są dokładnie tym, czego po wielu jego publikacjach od niego oczekujemy. Nieprzekoloryzowanym, chociaż zazwyczaj prawie idealnym, opisem uczuć, relacji między kobietą a mężczyzną, usytuowanych bardzo często w zaskakujących okolicznościach (jak w opowiadaniu "Noc poślubna", na które odpowiedzą jest "Klaustrofobia" M.Krajniewskiej, a którego akcja dzieje się w zamieszkałym przez Adolfa Hitlera bunkrze). Odkąd pierwszy raz sięgnęłam po jego "S@motność w sieci" nie udało mi się znaleźć żadnego autora, który potrafiłby równie pięknie, chociaż przy pomocy niewielu słów, bez udziwnionych opisów, opowiadać o kobietach. Ciągle nie mogę wyjść z podziwu dla człowieka, który przy tak ścisłym wykształceniu i bogatym doświadczeniu zawodowym potrafi najpiękniej pisać o sprawach, które kobietom wydają się zupełnie błahe.
  Nie trudno się domyślić, że opowiadania-odpowiedzi muszą co najmniej dorównywać opowiadaniom Wiśniewskiego. I chociaż mogłoby się wydawać, że autorki po prostu pociągnął dalej historie napisane przez J.L.Wiśniewskiego, pozostając w jego stylistyce i słowie, wcale tak nie jest. Opowiadania, które najbardziej mnie wzruszyły i o których z pewnością długo nie zapomnę, to te napisane przez Marikę Krajniewską i Magdalenę Witkiewicz. Ta pierwsza, w swoim opowiadaniu "Klaustrofobia" podeszła do tematu zupełnie luźno, odchodząc od czasu i miejsca opowiadania Wiśniewskiego, opowiadając o czymś zupełnie innym, co po zastanowieniu wydaje się równie przerażające i brzemienne w straszne konsekwencje, co temat poruszany przez niego. Magdalena Witkiewicz natomiast, pozostając w świecie stworzonym przez niego, opowiedziała tę samą historię widzianą oczami innego bohatera. Zachowując przy tym jej niesamowitość tematu i oryginalność przekazu. Przyjemnie czyta się również odpowiedź Pauliny Holtz, która zupełnie nie dała się uwieść stylistyce Wiśniewskiego. Odpowiadając na jego opowiadanie swoją "Różą" zachowała swoje słowa, nie pozwoliła obcemu stylowi, żeby wpłynął na jej własny, luźny i bardzo kobiecy.
  Podobno o książce można powiedzieć, że jest dobra, kiedy czytelnik po jej przeczytaniu sam ma grafomańską ochotę sięgnąć po pióro i napisać coś, co nie koniecznie będzie jej kontynuacją, ale uchwyci jej styl i formę. Po każdym przeczytanym opowiadaniu, zarówno tym męskim jak i damskim miałam ochotę napisać coś własnego. "Kulminacje" zachwycają, urzekają nie tylko niespotykaną formą, ale również różnorodnością treści i stylu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz